For the record: hoe Opstelten de feiten over cannabis verdraaide

Op 11 april onthulde NRC/Handelsblad met een rondgang langs ruim tien wetenschappers en beleidsonderzoekers hoe voormalig minister Ivo Opstelten (VVD) stelselmatig de feiten over cannabis verdraaide tijdens de bijna vijf jaar dat hij minister was. ‘Schijnbaar moeiteloos zet een minister de feiten naar zijn hand’, concludeert de krant. En: ‘Onderzoekers laten het over hun kant gaan.’

NRC/Handelsblad, 11 april 2015
NRC/Handelsblad, 11 april 2015

Uiteraard heeft de lobbywerkgroep van het VOC het artikel, ‘De feiten zijn geheel naar wens’, nog dezelfde dag naar alle woordvoerders drugsbeleid in de Tweede Kamer gestuurd. Het verhaal geeft een onthutsend beeld van de manier waarop Opstelten wetenschappers misbruikte om zijn repressieve cannabisbeleid te onderbouwen en regulering categorisch af te wijzen.

De twee argumenten die de voormalige minister tot vervelens toe aandroeg tegen regulering, de 80% exportmythe en de internationale verdragen, blijken allebei volledig op drijfzand gebaseerd. Een fragment uit het artikel:

Tachtig procent van de in Nederland geteelde wiet gaat naar het buitenland. Zo luidt een bewering die jaren een grote rol heeft gespeeld in het Nederlandse softdrugsbeleid. Het zou blijken uit onderzoek. Elke poging van burgemeesters om wietteelt te reguleren, veegde oud-minister Opstelten (Veiligheid en Justitie, VVD) ermee van tafel. Want, zei hij, zolang veel wiet de grens over gaat, helpt regulering niet tegen illegale plantages en georganiseerde misdaad in Nederland. Ook zou regulering strijdig zijn met de wet en met internationale verdragen.

Klopt dit? Nee. Hoeveel nederwiet de grens over gaat weet niemand, leert een rondgang langs meer dan tien wetenschappers en beleidsonderzoekers. En steeds meer landen experimenteren met vormen van legale wietteelt, dus dat kan kennelijk wel. 

Ivo Opstelten (VVD), ex minister van veiligheid en justitie (© Gonzo media)
Ivo Opstelten (VVD), ex minister van veiligheid en justitie (© Gonzo media)

Opstelten beriep zich voor beide feiten op wetenschappelijk onderzoek dat door of in opdracht van de overheid was verricht. Maar beleidsonderzoek, zo blijkt, kan een eigen leven gaan leiden. In de wereld van het onderzoek naar wiet is verdraaiing van feiten eerder regel dan uitzondering. Onwelgevallige publicaties worden door de opdrachtgever uitgesteld, conclusies selectief naar buiten gebracht (‘cherry picking’), vraagstellingen zo gestuurd dat de uitkomst het beleid ondersteunt. In één geval is een onderzoek blijven liggen in een la.

Als Opstelten niet al opgestapt was wegens de hasj-deal met Cees H., dan had dit artikel hem politiek de kop gekost. Maar het verhaal roept ook vragen op naar de rol van de wetenschappers, wiens werk werd verkracht. Bijvoorbeeld de onderzoekers van RAND Europe, die toch alle reden hadden om te protesteren, zoals uit het volgende fragment blijkt:

Uruguay-Marijuana-Bill-large
De wet die cannabis legaliseert in Uruguay in een notedop

„Eigen” interpretaties van de opdrachtgever maakt Stijn Hoorens van Rand Europe, die het onderzoek intern controleerde, wel vaker mee. „Dat is dagelijkse praktijk in beleidsonderzoek.” Maar deze twist van Opstelten gaat het bureau wel erg ver. „Onze integriteit was in het geding. De interpretatie van het onderzoek was niet de onze.” Er vinden in Uruguay en de VS volgens hem wel degelijk belangrijke veranderingen plaats. En de vraag of die volgens internationale verdragen wel of niet zijn toegestaan is in het onderzoek helemaal niet aan de orde gekomen.

De auteur van ‘De feiten zijn geheel naar wens’, Freek Schravesande, zet ook vraagtekens bij de rol van de wetenschappers:

Waarom komen de onderzoekers niet in opstand? Omdat de overheid vrijwel de enige externe opdrachtgever is in een concurrerend veld van criminologen. Het is ook niet hun taak er wat van te zeggen, vindt een aantal onderzoekers. „Een roman geef je na publicatie ook uit handen”, zegt hoogleraar strafrecht Piet Hein van Kempen. „De werkelijkheid gaat ermee aan de haal, dat weet je.” Diep zuchten, balen, en doorgaan, is vaak de reactie. Dit is hoe beleidsonderzoek „nu eenmaal” werkt, zeggen ze.

De tussenkopjes laten aan duidelijkheid niets te wensen over en maken korte metten met de cannabis mythes die Opstelten zo fanatiek bleef herhalen:

© Gonzo media
© Gonzo media

1 Hoe de onzinbewering dat 80 procent van de wiet naar het buitenland gaat, een ‘bewezen feit’ werd.
2 Hoe genuanceerde wietrapporten in laden verdwenen en daar in één geval nooit meer uit kwam.
3 Hoe de bewering dat regulering van wietteelt juridisch onmogelijk is, wetenschappelijk werd onderbouwd.

Het volledige artikel zit achter een betaalmuur op de NRC website, klik hier voor een korte samenvatting

STEUN HET VOC
IN DE STRIJD VOOR
FATSOENLIJK
CANNABISBELEID

 

Comments (3)

  • Arja Lokker 29/04/2015 at 12:52 pm Reply

    Als cannabis geheel gelegaliseerd word gaat de criminaliteit fors omlaag.
    Kijk hoeveel criminaliteit je krijgt bij alcohol met dood tot gevolg.

  • urbanbudha 07/05/2015 at 8:04 am Reply

    te gek voor worden,export me reet de enige die exporteerd naar buitenland is bedrocan met dochter in Canada ,en dat mag allemaal wel.
    Daarbij ook nog eens de 700 euro per person die wordt verbouwd voor italie en die zelf ook verbouwen.

Leave Your Comment

Your email address will not be published.*