Hoe ziet de cannabis-wereld eruit als het virus is verslagen? Vanuit zijn thuisquarantaine ziet columnist Mario Zwart drie scenario’s.

Positief scenario: het gezond verstand wint!

De coronacrisis heeft voor een doorbraak gezorgd: bij volksgezondheid baseert de politiek zich voortaan op feiten in plaats van op fabels. En bij cannabis zijn de feiten: legalisering werkt het beste voor de volksgezondheid en de veiligheid. We zágen deze omslag gebeuren: één dag moesten in Nederland de coffeeshops dicht, maar omdat de straathandel direct opbloeide, mochten ze een dag later al weer open. Het heuglijke nieuws werd ons gebracht door Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen, een man die we eerder kenden als “hater”  van wiet en coffeeshops.

En we zien meer goed nieuws: er zijn geen huisuitzettingen (dé straf tegen wietkwekers) tijdens de corona-crisis. In het buitenland is het helemaal feest: in de VS zijn wietwinkels erkend als “essential business”, waardoor ze tijdens de corona-pandemie open mogen blijven. Dat belooft veel goeds voor na deze crisis! Ook voor onze economie zou legalisering natuurlijk een geschenk zijn: legale cannabis bespaart op politie- en justitieuitgaven (reken voor Nederland op minstens € 1 miljard per jaar) én levert belastinggeld op. En post-corona zijn lagere kosten en hogere inkomsten erg welkom.

Negatief scenario: de politiestaat

De coronacrisis heeft de greep van de overheid versterkt. Met camera’s, grenscontroles en een gegroeide politiemacht wordt “afwijkend gedrag” bestreden.

Het effect op de cannabismarkt? Nu al zien we de prijzen van hasj en wiet stijgen En denk niet: de politie is nu druk met andere zaken. Nee, pandemie of niet, de jacht op de blower gaat door. Waar normale mensen nu vér weg blijven bij andermans speeksel, nemen agenten nog doodleuk speekseltesten af bij chauffeurs. Want in de strijd tegen cannabis is niks te dol.

Met wat pech blijven al deze controles, ook als het virus is verslagen.

Ook Canada laat een triest beeld zien: waar wietwinkels eerst nog “essentieel” waren, net als in de VS, moeten ze nu alsnog dicht. En uiteraard mogen de slijterijen wél open blijven. Update 9/4/2020:  inmiddels zijn de winkels weer open.

Wat betekent dit voor de legalisering, in Canada maar ook bij ons? Laten we zeggen dat het Canadese model wankelt. Het “briljante” plan om de bestaande (illegale) cannabis-kwekers en -verkopers buiten te sluiten, de markt in handen van politieke vriendjes en geldbeluste oud-politiemensen te leggen en het geheel af te maken met een verbijsterende reeks regels, heffingen en belastingen bleek niet echt te werken. Goh. En daar bovenop komt nu de pandemie.

Je zou verwachten dat de Canadese overheid nu de legale cannabissector – die met zoveel pijn en moeite is opgetuigd – gaat steunen. Maar nee, de legale wietwinkels moeten dicht en de cannabis-sector is, hou je vast, uitgesloten van corona-steunmaatregelen. “Legalisering” à la Canadienne.

Terug naar Nederland. We blijven nog even zwartkijken. De sjoemelaars van het WODC selecteren (het is godgeklaagd) de begeleidingscommissie voor de wietproef. Hoor ik u zuchten? Dan bent u bij deze uitgesloten van de commissie. Kritiek wordt daar namelijk niet op prijs gesteld.

Johan van Laarhoven zit nog steeds in de Extra Beveiligde Inrichting in Vught, zijn 88-jarige moeder mag hem niet zien, het OM en de Brabantse burgemeesters gaan vól door met hun oorlog tegen The Grass Company, en landelijk zijn de verstandige corona- voorstellen van coffeeshophouders afgewezen. Ze wilden tijdens de corona-uitbraak het aantal contactmomenten terugdringen met een ruimere voorraad (en dus minder aanvoerbewegingen) en met een tijdelijke legale webshop. Afgewezen. Ideologie wint het zelfs tijdens de pandemie nog steeds van volksgezondheid.

Realistisch scenario: doorhobbelen, zegeningen tellen, zaaien!

Ons cannabisbeleid blijft een Processie van Echternach: drie stappen naar voren, twee stappen terug. We zullen het er mee moeten doen. En onze zegeningen tellen: Nederland is nog steeds een cannabis-paradijs, vergeleken met bijvoorbeeld Zweden, waar spoortjes THC in je bloed worden bestraft als “illegaal drugsbezit”, België , dat een club thuistelers kapot procedeert, of Duitsland, waar zelfs wandelaars en treinreizers hun rijbewijs verliezen als de politie een zakje wiet bij hen vindt.

En verder: de zon schijnt en het is zaai-seizoen! Plant wat wietzaadjes en lach alle haters uit. Damp ze, en hou je veilig!