Onderzoek: Ingezetenencriterium coffeeshops blijkt papieren tijger

Hoewel het buitenlanderverbod voor coffeeshops, ook wel ingezetenencriterium genoemd, sinds 1 januari voor heel Nederland geldt, blijven toeristen welkom in tweederde van de coffeeshops in het land. Dat blijkt uit een onderzoek van de stichting Epicurus dat vandaag is verschenen.

Beeld: VOC
Beeld: VOC

De soap die wietpas heet blijft voortduren en wordt met de dag beschamender. Na nieuwe coffeeshoprazzia’s in Maastricht en een massale “hennepactie” in Tilburg waarbij niet minder dan 500 ambtenaren betrokken waren gisteren, verschijnt vandaag een vernietigend onderzoek naar het zogenaamde ingezetenencriterium.

Dankzij de stichting Epicurus Foundation staat nu zwart op wit dat de rechtsgelijkheid en consistentie totaal verdwenen zijn uit het coffeeshopbeleid. In sommige gemeenten krijgen shops per brief opdracht toeristen te weren en vervolgens informeel het verzoek “om de maatregel te negeren, omdat er anders overlast van illegale straathandelaren zou ontstaan”.

De cijfers zijn verbijsterend: boven de grote rivieren wordt in 92% van de coffeeshopgemeenten niet gehandhaafd, beneden de grote rivieren in 8%. Dat zou de overheid eens met de maximumsnelheid moeten proberen: lekker scheuren in het Noorden en op de bon in het Zuiden. Het land zou te klein zijn…

Hieronder vind je het volledige persbericht van de Stichting Epicurus Foundation.
Klik hier voor de pdf van het onderzoeksrapport ‘Resultaten inventarisatie lokaal handhavingsbeleid coffeeshops’
Epicurus_Foundation

Ingezetenencriterium papieren tijger en symboolmaatregel

In tweederde van de coffeeshops blijven toeristen welkom. In de praktijk blijkt dat veel gemeenten het ingezetenencriterium niet handhaven uit vrees voor overlast en illegale (straat)handel. Het ingezetenencriterium wordt ervaren als een papieren tijger en symboolmaatregel. Dit blijkt uit een inventarisatie over de handhaving van het ingezetenencriterium onder coffeeshopondernemers van Stichting Epicurus Foundation.

Op 1 mei 2012 is het ingezetenencriterium (I-criterium) ingevoerd in Zuid-Nederland (Limburg, Noord-Brabant en Zeeland) en op 1 januari 2013 in de rest van Nederland. Dat betekent dat er sinds 1 januari 2013 een landelijk verbod geldt op het toelaten van niet-ingezetenen in coffeeshops. In het regeerakkoord van het kabinet Rutte II is afgesproken dat gemeenten lokaal maatwerk mogen ontwikkelen ten aanzien van de handhaving. Uit de inventarisatie blijkt verder dat:

• Er grote verschillen zijn tussen handhaving in Noord-Nederland en Zuid-Nederland. Boven de grote rivieren wordt in 92% niet gehandhaafd, beneden de grote rivieren in 8%.

• Maar liefst 97% van de coffeeshops in Noord-Nederland heeft géén controle gehad. In Zuid-Nederland hebben bij 65% van de coffeeshops controles op het I-criterium plaatsgevonden.

• Bij geen van de coffeeshops is tijdens de controles een overtreding van het I-criterium geconstateerd. Er zijn dan ook geen sancties opgelegd.

• In twee gemeenten werd in eerste instantie streng gehandhaafd op het I-criterium, maar werd de handhaving opgeschort nadat er in buurgemeenten overlast ontstond (Hilversum) en de illegale straathandel zeer fors toenam (Nijmegen).

• Opvallend is dat er soms verschil lijkt te zijn in het formele standpunt over het I-criterium en de daadwerkelijke handhaving. Het komt zelfs voor dat coffeeshopondernemers weliswaar een brief hebben gehad waarin is aangegeven dat zij zich aan het I-criterium moeten houden, maar waarbij coffeeshops vervolgens informeel het verzoek kregen om de maatregel te negeren, omdat er anders overlast van illegale straathandelaren zou ontstaan.

• Na de invoering van de wietpas in Zuid-Nederland verdwenen naast de toeristen ook veel Nederlandse bezoekers uit de coffeeshop. Een deel daarvan is nog steeds niet teruggekeerd en heeft zijn heil op de illegale markt gezocht.

• Vrijwel alle coffeeshops onder de grote rivieren hebben te maken met een daling van het aantal bezoekers (81%). Dat geldt ook coffeeshops waar voorheen nooit coffeeshoptoeristen kwamen. Hetzelfde geldt voor de omzet en het personeelsbestand. Bijna driekwart van de coffeeshops in Zuid-Nederland (72%) heeft nog steeds te maken met een daling van de omzet en bij tweederde van hen (67%) is het personeelsbestand afgenomen.

• Volgens 41% van de respondenten is de straathandel sinds 1 januari 2013 toegenomen. In Zuid-Nederland ligt dat percentage een stuk hoger dan in Noord-Nederland. In Zuid-Nederland signaleert 76% van de coffeeshopondernemers veranderingen op de illegale markt; in Noord-Nederland geldt dat voor 25% van de coffeeshopondernemers.

• Als gevolg van de invoering van het ingezetenencriterium is de illegale handel toegenomen. Burgers ervaren overlast van agressieve drugsrunners en straatdealers. Daarnaast zijn er meer minderjarige dealers actief.

• Het niet verplichte afstandscriterium lijkt in de praktijk ook een symboolmaatregel omdat veel gemeenten deze maatregel niet handhaven voor bestaande coffeeshops.

De enquête is uitgevoerd tussen 15 april en 10 mei 2013 onder coffeeshopondernemers. In totaal zijn er reacties binnengekomen uit 33 van de 104 coffeeshopgemeenten, met een goede spreiding over Nederland. Deze 33 gemeenten huisvesten driekwart van alle coffeeshops in Nederland. De recente ontwikkelingen in het zuiden van het land vonden plaats nadat de inventarisatie was afgerond.

Stichting Epicurus Foundation
Stichting Epicurus Foundation is een initiatief van cannabisondernemers uit heel Nederland en wil een bijdrage leveren aan het maatschappelijke debat over de regulering van de cannabissector in de breedste zin. www.epicurusfoundation.nl

    Leave Your Comment

    Your email address will not be published.*